عنوان مقاله: خواص زعفران
زعفران گياهی است چند ساله كه دارای پياز می باشد این پیاز دارای غلاف قهوه ای رنگی است. اين گياه در جنوب غربی آسيا، جنوب اسپانيا و جنوب اروپا روییده می شود. دارای ساقه و شش گلبرگ بنفش رنگ و 3 رشته كلاله قرمز رنگ می باشد. قسمت مورد استفاده گیاه زعفران کلاله نارنجی رنگ گل آن می باشد. كلاله زعفران حاوی چربی، املاح معدنی و موسيلاژ است. تکثير زعفران منحصرا توسط غده زير زمينی بنه ( کورم ) متداول است. عطر و بوی زعفران به علت وجود اسانس بی رنگ تروپن دار و يك تركيب اكسيژن دار و همراه با سينئول به نام سافرانال می باشد. طعم زعفران مربوط به هيتروزيد تلخ پيكروكروسين است. رنگين بودن زعفران مربوط به وجود ماده ای به نام كروسين می باشد.

زعفران ماده غذایی با ارزشی است که به مقدار کم از گیاه زعفران بدست می آید در واقع از هر 100 تا 200 هزار گیاه زعفران، حدود 5 كيلوگرم گل زعفران بدست می آيد كه وزن 5 کیلوگرم زعفران تازه بعد از خشك شدن به يك كيلوگرم می رسد.
زعفران چاشنی و رنگ دهنده غذا می باشد زعفران موجب كاهش چربی و كلسترول خون می گردد. زعفران آرام بخش، اشتها آور، ضد اسپاسم، پيشگيری كننده از بيماريهای قلبی و سرطان، تقويت کننده حافظه و كاهش دهنده فشار خون است. از گیاه زعفران در درمان بیماری آسم، بيماريهاي پوستی، بیماری های چشم، عفونت ادراری، يرقان، پيش انداختن قاعدگی، رفع نفخ شكم ، درمان معده درد و درمان کم خونی استفاده می شود.
زعفران به هضم غذا کمک می کند و تقویت کننده معده می باشد و به عنوان مسکن بویژه در دردهای لثه کاربرد دارد.
برای اینکه مطمئن باشید زعفران اصل و خالص می خرید، باید زعفران کامل بخرید و دور خرید زعفران های آسیاب شده را خط بکشید. معمولا زعفران های آسیاب شده به دلیل مخلوط بودن با گلرنگ، رنگ و عطر کمتری نسبت به گل اصلی زعفران دارند و گاهی به دلیل همین قیمت کمتر، مشتری را به سمت خود می کشانند. به طور کلی، بهترین نوع زعفران زعفرانی است که به آن «دخترپیچ» می گویند. این زعفران، صددرصد طبیعی است و سر ریشه آن دست نخورده و مانند رشته ای نخ قرمز است که پایین آن سفید و نیمه بالای آن قرمز است. برای اینکه بتوانید زعفران را خوب پودر کنید و خرده های آن را هم از دست ندهید، باید دور آسیاب های بزرگ و کوچک را خط بکشید و آن را دستی پودر کنید.
افرادی که پس از تصادف یا وارد آمدن ضربهای به بدنشان دچار تورم و درد بدن میشوند، میتوانند با مصرف زعفران در کنار غذا یا بهصورت شربت به کاهش میزان تورم ناشی از ضربه و بهبود دردهایشان کمک کنند. علاوه بر این زعفران بهدلیل خواص نشاطبخشی که دارد علاوه بر بهبود جریان گردش خون که در نهایت منجر به تسکین و بهبود درد و کاهش تورم بیمار میشود میتواند روحیه بیمار را نیز تحتتاثیر قرار داده و به لحاظ روحی او را قوی کرده و به شرایط عادی بازگرداند. در حقیقت مصرف زعفران برای این افراد علاوه بر برطرف کردن نگرانی بیمار، ترس او را نیز بر طرف میکند.
میزان مجاز مصرف زعفران در روز برای افراد یک تا ۳ گرم است. بنابراین خانمهای خانه باید دقت داشته باشند که برای تهیه غذا در وعدههای غذایی تنها تا ۳ گرم اجازه استفاده از زعفران را دارند و مصرف بیش از اندازه زعفران حتما باید با تجویز پزشک یا درمانگر طب سنتی صورت گیرد زیرا مصرف بیرویه این گیاه دارویی عوارض جانبی متعددی به همراه دارد. بنابراین توصیه ما این است که فقط در یکی از وعدههای غذایی روزانه خود از زعفران استفاده کنید فقط مراقب باشید که از میزان مجاز آن بیشتر مصرف نکنید. استفاده مداوم از این گیاه خوش آب و رنگ خواص مختلفی دارد که یکی از آنها افزایش نشاط و شادمانی اعضای خانواده است.
بر اساس تحقیقات مرکز دانشگاهی ایتالیا زعفران در تنظیم کارکرد سلولهای بینایی موثر است و سلولهای بینایی را در مقابل آسیبها محافظت می کند و از پیشرفت بیماریهای چشم جلوگیری می کند و موجب احیای سلولهای آسیب دیده چشم می شود. زعفران در درمان اختلالات لکه زرد شبکیه که در سنین سالخوردگی ایجاد می شود موثر است. مصرف زعفران در رژیم غذایی از پیشرفت بیماریهای ژنتیک چشم جلوگیری می کند و به همین علت مصرف متعادل آن به سالخوردگان و افراد مبتلا به بیماری های چشم توصیه می شود.
زعفران خواص ضد سرطاني دارا می باشد و به عنوان يك داروي ضد تومور و جمع كننده راديكالهاي آزاد عمل ميكند. بر اساس تحقیقات پزشکی ثابت شده است که مواد آنتی اكسیدان موجود در زعفران خواص ضد سرطانی دارا می باشند. بر اساس نتایج این بررسی بنظر می رسد که استفاده از زعفران، از بروز توالی های ژنی سرطان زا جلوگیری می كند و در ترمیم مولكول های دی ان ای آسیب دیده تاثیر بسزایی دارد.
مصرف بی رويه زعفران مضر می باشد و باعث استفراغ، كاهش ضربان قلب، خون ريزي از بيني، خون ریزی از پلك ها و لب و موجب سر گيجه، بي حالي، زردي پوست و عوارض خطرناك ديگر می شود که این عواقب حتی می تواند منجر به مرگ شود.